Zintegrowane systemy pokładowe
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | ML/C-DU>ZSP | ||||||||||||
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) | ||||||||||||
Nazwa przedmiotu: | Zintegrowane systemy pokładowe | ||||||||||||
Jednostka: | Katedra Awioniki i Sterowania | ||||||||||||
Grupy: |
Przedmioty 1 sem. - lotnictwo i kosmonautyka-pilotaż st. II-go stopnia |
||||||||||||
Punkty ECTS i inne: |
3.00
LUB
2.00
(zmienne w czasie)
|
||||||||||||
Język prowadzenia: | polski | ||||||||||||
Pełny opis: |
Wykład dotyczy złożonych zintegrowanych systemów pokładowych jak układy nawigacji inercjalnej, systemy zarządzania lotem, systemy antykolizyjne i ostrzegawcze oraz pośrednie systemy sterowania samolotem. Ćwiczenia rachunkowe i laboratorium poszerzają i utrwalają wiedzę na temat zintegrowanych systemów pokładowych. Treści kształcenia - Wprowadzenie do zintegrowanych systemów pokładowych. Systemy ADC, AHRS, ADAHRS, ADM, ADIRU, ADIRS, SAARU - Systemy nawigacji bezwładnościowej (INS – Inertial Navigation System): rodzaje, budowa, uzgadnianie położenia, tryby pracy i oznaczenia, zasady budowy kardanowych i bezkardanowych systemów nawigacji, pomiar przyspieszeń liniowych, prędkości kątowych i kątów orientacji; żyroskopy optyczne. Platformy stabilizowane i wirtualne (analityczne): budowa, zasada działania, uzgadnianie położenia platformy, błędy, tryby pracy i oznaczenia. Wahadło Shulera, algorytmy obliczeniowe. Procedury ustawiania początkowego: pozycja, poziomowanie i ustawianie azymutalne. Systemy korekcji, błędy pomiaru. Użytkowanie systemu nawigacji, monitorowanie pracy systemu. Nawigacja TRN. Zintegrowane systemy INS/GNSS/TRN. - Systemy nawigacji GNSS. Integralnośc danych nawigacyjnych. Zintegrowane systemy INS/GNSS - Systemy radiolokacyjne. Radary PSR i SRR. Transpondery, mody A, C i S. Możliwości integracji systemów z wykorzystaniem modu S. - System automatycznego zależnego dozorowania ADS-B (ADS-B – Automatic Dependent Surveillance – Broadcast): zasada działania, właściwości, interpretacja wskazań. Łącza danych i integracja z systemami pokładowymi. - Systemy ostrzegania o niebezpiecznym zbliżaniu się samolotów w powietrzu (TCAS – Traffic Alert and Collision Avoidance System, ACAS – Airborne Collision Avoidance System): funkcje, schemat działania, rodzaje ostrzeżeń, monitorowanie pracy systemu. Uproszczone wersje systemu (TCAD – Traffic Collision Avoidance Device), interpretacja wskazań. Historia, stan aktualny, zasada działania, możliwość integracji z innymi systemami. Systemy PCAS, T2CAS. - Systemy ostrzegania o niebezpiecznym zbliżaniu się do ziemi (GPWS – Ground Proximity Warning System, TAWS – Terrain Awareness Warning System): funkcje, schemat działania, rodzaje ostrzeżeń, monitorowanie pracy systemu. Radiowysokościomierz, numeryczne modele terenu, integracja danych nawigacyjnych. Układy klasy TAWS. Omówienie systemów GPWS, EGPWS. - Systemy syntetycznej wizji. Zastosowania w lotnictwie. Układy wskazań PFD, MFD. System RAAS. Systemy wzmocnionej wizji EVS. Integracja EVS i SVS. Układy ESVS. Zasotosowania, zasada działania, perspektywy rozwoju. - Automatyczne systemy kontroli lotu. Układ flight directora: Budowa układu, Sposoby wyświetlania informacji, Tryby pracy. Obsługa, monitoring i systemy rejestracji. Układy alarmujące załogę: Panel alarmujący, Alarmy dźwiękowe, System alarmowania o wysokości, System alarmowania o zbyt dużej prędkości/liczbie Macha, System ostrzegania przed przeciągnięciem. - Systemy ostrzegające o przekroczeniach parametrów lotu. Układy pomiarowe kąta natarcia i kąta ślizgu. Technika Flight Envelope Protection. Integracja pokładowych systemów ostrzegania (FWS – Flight Warning System), monitorowanie i rejestracja przekroczeń i sygnałów niesprawności, czynności obsługowe. - System kierowania lotem (FMS - Flight Management System): schemat, funkcje, dane wejściowe i wyjściowe, współdziałanie z układem automatycznego sterowania.Systemy zabezpieczenia przed przekroczeniem ograniczeń eksploatacyjnych samolotu: funkcje, realizacja techniczna, dane wejściowe i wyjściowe, monitorowanie działania.Wyposażenie ostrzegawcze: ogólne zasady sygnalizacji zagrożeń, klasyfikacja i systemy powiadamiania.Układy ostrzegające o przekroczeniach: wysokości lotu, prędkości maksymalnej, prędkości przeciągnięcia (krytycznego kąta natarcia) – dane wejściowe i wyjściowe, monitorowanie działania. Układ sygnalizacji uskoku wiatru: zasada działania bezpośrednich i predykcyjnych systemów ostrzegania, rodzaje sygnalizacji i ich interpretacja. - Pasywne detektory burzowe. Pokładowe radary meteorologiczne, integracja z systemami pokładowymi. - Układy pośredniego sterowania samolotem. Idea, struktura, przykłądowe rozwiązania. Problem oscylacji indukowanych przez pilota. Systemy pośredniego sterowania: prawa sterowania, właściwości pilotażowe, realizacja techniczna, systemy nadzoru, diagnostyki i rekonfiguracji, niezawodność systemu.Tendencje rozwojowe w budowie złożonych (zintegrowanych) systemów pokładowych, automatyzacja pomiarów i przetwarzania danych, zastosowanie sztucznej inteligencji. - Automatyczne sterowanie ciągiem: funkcja i zastosowanie, schemat blokowy, elementy składowe, rodzaje pracy, wybór automatycznego rodzaju pracy, sygnał oddziaływujący na dźwignię sterującą ciągiem, układy FADEC. Użytkowanie i programowanie w różnych fazach lotu, monitorowanie działania systemu, ograniczenie użytkowania. - Systemy bezzałogowe i ich wyposażenie. - 1. Kalibracja zintegrowanych sensorów (na przykładzie zintegrowanego pomiaru ciśnienia i temperatury). 2. Algebra kwaternionów, modelowanie układów AHRS. 3. Właściwości układów GNSS, analiza i modelowanie błędów. 4. Zaawansowane techniki pomiarowe, analiza danych z prób w locie (IRT) 5. Modelowanie układu FBW, kształtowanie właściwości pilotażowych. 6. Systemy bezzałogowe. Szacowanie zasięgu, widzialności, bilans łącza radiowego. - 1. Zintegrowany układu ADAHRS-G (badania systemu G3X) 2. System syntetycznej wizji (badania systemu PFC). 3. System antykolizyjny (badania systemu PFC). 4. Detektor burzowy (badania systemu TWR). 5. Zintegrowany układu ADAHRS-G (badania systemu X-Sense) |
||||||||||||
Literatura: |
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych I. Moir, A. Seabridge - Aircraft Systems - Wiley. - 2008 Z. Polak, A. Rypulak - Awionika, przyrządy i systemy pokładowe - WSOSP Dęblin. - 2002 S. Bociek, J. Gruszecki - Układy sterowania automatycznego samolotem - Oficyna Wydawnicza PRz. - 1999 Tomczyk A., Rzucidło P. - Systemy pośredniego sterowania dla samolotów ogólnego przeznaczenia - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2007 Rzucidło P. - Oscylacje indukowane przez pilota w układzie pośredniego sterowania samolotem - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2010 Kopecki G. - Sterowanie samolotem w sytuacji niepełnej informacji pomiarowej - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2010 Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych I. Moir, A. Seabridge - Design and Development of Aircraft Systems - AIAA. - 2004 E.H.J. Pallet - Aircraft Instruments and Integrated Systems - Longman S&T. - 1992 Literatura do samodzielnego studiowania A. Lawrence - Modern Inertial Technology - Springer-Verlag. - 1993 A. Tomczyk, P Rzucidło - Systemy pośredniego sterowania dla samolotów ogólnego przeznaczenia - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2011 P. Rzucidło - Oscylacje indukowane przez pilota w układzie pośredniego sterowania samolotem - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2007 G. Kopecki - Sterowanie samolotem w sytuacji niepełnej informacji pomiarowej - Oficyna Wydawnicza PRz. - 2010 A. Tomczyk - Pokładowe cyfrowe systemy sterowania samolotem - Oficyna Wydawnicza PRz. - 1999 Literatura uzupełniająca - Czasopisma: Avionics, Professional Pilot, Aircraft Maintenance - . - |
||||||||||||
Efekty uczenia się: |
|
||||||||||||
Metody i kryteria oceniania: |
|
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-01-31 |
Przejdź do planu
PN ĆW
ĆW
LAB
LAB
LAB
WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Laboratorium, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Paweł Rzucidło | |
Prowadzący grup: | Paweł Rzucidło, Piotr Szwed | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR ĆW
ĆW
CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Paweł Rzucidło | |
Prowadzący grup: | Paweł Rzucidło, Krzysztof Warzocha | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-02-02 |
Przejdź do planu
PN ĆW
WYK
WT ĆW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Paweł Rzucidło | |
Prowadzący grup: | Paweł Rzucidło, Krzysztof Warzocha, Kamil Ziółkowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie |
Właścicielem praw autorskich jest Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza.